فنی و مهندسی بتانیرو

روش‌های اجرای سیستم ارت (زمین حفاظتی)

زمین در صنعت برق به سیستمی اطلاق می‌شود که به ارتینگ معروف است و وظیفه آن انتقال ایمن جریان الکتریکی به زمین می‌باشد. این سیستم شامل اجزایی مثل چاه ارت و سیم‌های متصل به آن است.
در فرآیند ارتینگ، بدنه دستگاه‌های برقی مختلف نظیر دستگاه‌های صنعتی، مخابراتی یا خانگی با سیم به چاه ارت پیوند داده می‌شوند. این کار به منظور جلوگیری از برق‌گرفتگی یا آسیب دستگاه در صورت اتصال سیم فاز یا نول به بدنه دستگاه و ایجاد نشتی جریان است؛ جریان اضافی به زمین منتقل می‌شود و از بروز خطرات جلوگیری می‌کند.
برخی افراد ممکن است به اشتباه بدنه دستگاه‌های خانگی را به لوله‌های فلزی آب، گاز یا حتی اسکلت ساختمان وصل کنند که بسیار خطرناک و می‌تواند باعث برق‌گرفتگی شدید شود. در صورتی که سیم فاز و سیم ارت به هم متصل شوند، فیوز بلافاصله جریان را قطع می‌کند.
همچنین،سیم نول به ارت متصل شود و سیستم ارتینگ دارای فیوز محافظ جان (FI) باشد، این فیوز از نشتی جریان بیش از ۳۰ میلی‌آمپر جلوگیری کرده و جریان فاز و نول را متوقف می‌کند.

اگرچه سیم‌های ارت و نول از لحاظ ظاهری شبیه به هم هستند و هیچ‌کدام به‌طور معمول حامل برق نیستند، عملکرد آن‌ها متفاوت بوده و قابل جایگزینی نیستند.
در حال حاضر، سیستم ارتینگ به اندازه خود شبکه برق اهمیت یافته است.
در حوزه مخابرات، این سیستم برای جلوگیری از نویز در شبکه ضروری بوده و در انتقال برق کاربردهای گسترده‌ای دارد. علاوه بر این، بدون سیم ارت، شبکه‌های برق‌گیر کاربردی نخواهند داشت.

اصول اجرای چاه ارت
حفر چاه ارت برای اجرای چاه ارت، لازم است یک چاه به عمق حداقل 4 متر یا بیشتر حفر شود تا به رطوبت طبیعی زمین برسید. مهم است که شرایط فصول خشک نیز مدنظر قرار گیرد تا عملکرد چاه در تمامی ایام سال بهینه باشد.
به عنوان مثال، بهترین زمان برای تشخیص رطوبت طبیعی خاک معمولاً فصل تابستان است. قطر دهنه چاه ارت بهتر است حدود 70 تا 75 سانتی‌متر باشد.
هرچه دهنه بزرگ‌تر باشد، مصرف مواد کاهنده یا بنتونیت افزایش پیدا می‌کند.
مواد مورد نیاز برای اجرای چاه ارت میزان مواد کاهنده (یا بنتونیت) بسته به نوع و ابعاد صفحه مسی متفاوت است.

برای اجرای چاه ارت مناسب و بهره‌وری مطلوب، لازم است مراحل مختلف با دقت بالا و مطابق استانداردهای مربوطه انجام شوند.

جزئیات بیشتری در ادامه اضافه شده است تا همه جوانب به‌طور کامل پوشش داده شوند. صفحه‌های مسی نقش کلیدی در طراحی و اجرای چاه ارت دارند؛ برای صفحه‌ای با ابعاد 3*660*660 میلی‌متر به حدود 500 تا 600 کیلوگرم مواد کاهنده یا بنتونیت نیاز خواهید داشت.

اما اگر ابعاد صفحه کوچکتر باشد، مثلاً 3*500*500 میلی‌متر، این مقدار به حدود 400 تا 450 کیلوگرم کاهش پیدا می‌کند. ویژگی‌هایی نظیر درصد جذب آب یا مش‌بندی مواد کاهنده نیز در محاسبه حجم مورد نیاز نقش مهمی ایفا می‌کنند.

برای مثال، بنتونیت دارای جذب رطوبت 900 و مش 100، پس از ترکیب با آب حجمی بیشتر ایجاد کرده و لذا تعداد کیسه‌های کمتری نیاز خواهد داشت.

پیش از شروع، توصیه می‌شود دستورالعمل سازنده را درباره نسبت آب به مواد بررسی کرده و ترکیبات را در فضایی مناسب، مثلاً بشکه‌های بزرگ، آماده کنید. ماده ترکیب‌شده باید به تدریج وارد چاه شده و همزمان با فرآیند جای‌گذاری اجرا شود.

ابتدا باید کف چاه با لایه‌ای به ضخامت 10 تا 20 سانتی‌متر از مواد کاهنده پوشانده شود تا بستر مناسب برای قرار دادن صفحه مسی فراهم گردد.

استفاده از سیم مسی برای اتصال به صفحه ارت بسیار اهمیت دارد. سیم مسی بدون روکش، با مقطع حداقل 35 میلی‌متر مربع، بهترین گزینه برای این منظور است. تذکر مهم اینکه کابل ارت دارای روکش (سبز و زرد) در داخل چاه قابل استفاده نیست.

اتصال سیم باید کاملاً ایمن بوده و از طریق جوش آرگون یا جوش اگزوترمیک (کدولد) انجام شود.

روش‌هایی مانند بست، کلمپ یا پیچ و مهره به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود، زیرا کیفیت اتصال را تضمین نمی‌کنند.

مراحل اجرایی چاه ارت

1. قرار دادن صفحه مسی:

صفحه مسی باید به صورت عمودی در داخل چاه قرار گیرد تا تماس مناسبی با مواد کاهنده داشته باشد.

2. ریختن مواد کاهنده:

مواد ترکیب‌شده با آب باید به درون چاه ریخته شوند و کلیه بخش‌های صفحه را پوشش دهند تا عملکرد ارتینگ بهینه شود.

3. نصب لوله پلیکا:

یک لوله پلیکا با سایز مناسب (6 یا 8 اینچ) داخل چاه نصب کنید. انتهای لوله بسته شده و در فواصل 20 سانتی‌متر روی لوله سوراخ‌هایی ایجاد کنید. این لوله برای آبرسانی در فصول خشک استفاده شده و به حفظ رطوبت داخل چاه کمک می‌کند.

4. پر کردن چاه:

ابتدا دو یا سه فرغون خاک نرم یا ماسه بر روی مواد کاهنده بریزید و سپس بقیه چاه را با خاک محل که سرند شده و فاقد سنگ یا نخاله‌های بزرگ است پر کنید.

5. نصب حوضچه ارت یا جعبه تست باکس:

در قسمت بالای چاه حوضچه ارت یا جعبه تست باکس نصب کنید. درون این جعبه اتصال‌های بررسی انجام می‌شود و برای اتصالات از کابلشوهایی که با پیچ و مهره استیل متصل‌ هستند استفاده کنید. تمامی عناصر فلزی ساختمان نظیر ستون‌ها، لوله‌ها، بدنه تابلوها و تجهیزات الکتریکی باید به این سیستم متصل شوند.

6. تست نهایی مقاومت ارتینگ:

در پایان اجرای کار، مرحله تست مقاومت کل سیستم ارتینگ با دستگاه ارت‌سنج صورت می‌گیرد. مقاومت نهایی سیستم باید کمتر از مقدار مشخص شده در استانداردهای مربوطه باشد تا ایمنی خدمات مهندسی تأمین گردد. با اجرای صحیح این مراحل، می‌توان سیستم ارتینگ مؤثر، پایدار و مطابق با الزامات ایمنی داشت که نه تنها عمر تجهیزات را افزایش خواهد داد بلکه حفاظت الکتریکی مطلوبی را برای کاربران فراهم می‌کند.

هدف از طراحي سيستم ارتينگ ( اجرای سیستم ارت)

• زمين كردن حفاظتي
• زمین کردن الکتریکی

زمين كردن حفاظتی:
هدف، ايجاد ايمني در مقابل جريان با قطع سريع مدار معيوب، با توجه به انتقال جريان بدنههاي فلزي تجهيزات به هادي ارت (زمين خنثي) ميباشد.
زمين كردن حفاظتي : كليه قطعات فلزي تاسيسات الكتريكي كه در ارتباط مستقيم با مدار الكتريكي قرار دارند.
اين نوع زمين كردن بيشتر جهت حفاظت اشخاص در برابر ولتاژ تماس زياد بكار برده مي شود.

زمین کردن الکتریکی :
اين نوع زمين كردن به منظور حفاظت از دستگاهها و تجهيزات و يا با هدف كمك به عملكرد بهتر سيستم پيش بيني ميشود تا در صورت بروز شرايط غير عادي جريان سريعاً قطع گردد.
به عبارتي زمين كردن الكتريكي به معناي زمين كردن نقطهاي از دستگاه ها و تجهيزات الكتريكي كه جزئي از مدار هستند، مي باشد (همانند زمين كردن مركز ستاره سيم پيچي ترانسفورماتور و يا ژنراتور) همچنين عدم تعادل در خطوط سه گانه فاز موجب توليد ولتاژ در نقطه نول ميگردد كه در اين صورت، داشتن يك اتصال زمين مناسب اجتناب ناپذير خواهد بود.

پس به طور خلاصه اهداف بكارگيري سيستم ارتينگ (گراندينگ) عبارتند از:

• حفاظت و ايمني جان افراد

• حفاظت و ايمني وسايل و تجهيزات الكتريكي و الكترونيكي

• فراهم آوردن شرايط ايدهآل بهرهبرداري

• جلوگيري از ايجاد ولتاژهاي ناخواسته

• بهبود قابليت اطمينان سيستم

مطابق استاندارد 1‐61312 IEC در هر فضاي محدود، تنها يك سيستم ارت ( چاه ارت، همبندی ارت ) عمومي اجرا ميگردد .

كليه تجهيزات تاسيسات و المانهاي فلزي موجود در آن محيط به يكديگر و به اين ارت عمومي متصل شده و يك شبكه هم پتانسيل ايجاد ميكنند.

در عين حال اين ارت به شبكه آرماتوربندي و يا اسكلت فلزي ساختمانها نيز متصل ميگردد كه از اين ساختار به عنوان ارت گسترده يا هم پتانسيل نيز نام برده ميشود.

حفاظت ساختمان در برابر صاعقه ( صاعقه گیر)

• حفاظت جهت كاهش خسارت هاي فيزيكي و خطرات جاني
• حفاظت جهت كاهش خرابي سيستم هاي داخلي
• طراحي سيستم حفاظت صاعقه
• پيوستگي الكتريكي بخش هاي فلزي و آرماتورها در ساختمان هاي بتني

نحوه نگهداری و سرویس صاعقه گیرها

انتخاب صاعقه گیر مناسب نیازمند بررسی دقیق عوامل مختلفی است.
برند بتانیرو با ارائه مشاوره‌های تخصصی و دقیق، به مشتریان کمک می‌کند تا بهترین صاعقه گیر را بر اساس نیازهای خاص خود انتخاب کنند.
عواملی مانند نوع ساختمان، موقعیت جغرافیایی، میزان خطرات محتمل و تجهیزات مورد استفاده در ساختمان از جمله مواردی هستند که در انتخاب صاعقه گیر مناسب باید مورد توجه قرار گیرند

نگهداری و سرویس دوره‌ای صاعقه گیرها از اهمیت بالایی برخوردار است.
فنی و مهندسی بتانیرو با ارائه خدمات نگهداری و سرویس دوره‌ای، اطمینان حاصل می‌کند که صاعقه گیرها همیشه در بهترین حالت کاری خود قرار دارند.
این خدمات شامل بررسی و تست عملکرد صاعقه گیرها، تعویض قطعات فرسوده و ارائه گزارش‌های دقیق و جامع به مشتریان است.

فنی و مهندسی بتانیرو با ارائه محصولات و خدمات با کیفیت در زمینه صاعقه گیر و سیستم‌های ارت، به عنوان یکی از پیشروان این حوزه شناخته می‌شود.
با استفاده از خدمات و محصولات این برند، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که ساختمان‌ها و تجهیزات شما در برابر خطرات صاعقه به بهترین شکل ممکن محافظت می‌شوند

بتانیرو با استفاده از تیم‌های مجرب و متخصص و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های مدرن، نصب و اجرای صاعقه گیر را به نحوی انجام می‌دهد که حداکثر ایمنی و کارایی فراهم شود. انتخاب مجری و پیمانکار صاعقه گیر مناسب، بررسی دقیق موقعیت جغرافیایی و شرایط محیطی ساختمان، و استفاده از تجهیزات با کیفیت و استانداردهای لازم، همه عواملی هستند که در کارایی و ایمنی صاعقه گیر تأثیرگذارند.

اجرای چاه ارت، اجرای صاعقه گیر و اشنایی با تجهیزات چاه ارت و صاعقه گیر

خدمات اجرای چاه ارت و سیستم ارتینگ

فعالیت های شرکت بتانیرو (طراحی، تولید ، تامین و اجرای سیستمهای)

انجام جوش احتراقی (جوش کدولد)
فروش مواد کاهنده مقاومت الکتریکی زمین
فروش بنتونیت و سایر
تامین و نصب اسپارک گپ ایزوله کننده
اندازه گیری مقاومت سیستم های ارتینگ و مقاومت ویژه خاک با دستگاه های اندازه گیری مدرن و کالیبره شده

حفاظت ساختمان ها و تاسیسات در برابر برخورد مستقیم صاعقه با استفاده از قفس فارادی ، صاعقه گیر ساده و یا صاعقه گیر الکترونیکی
حفاظت تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی در مقابل اثرات القایی ناشی از تخلیه صاعقه و ضربات ولتاژی (سرج) با استفاده از سرج ارستر و برقگیر
تجهیز سیستم ارتینگ و صدور گواهی وزارت کار
همبندی و هم پتانسیل سازی

( جهت اجرای صاعقه گیر و اجرای چاه ارت ، همبندی و اطلاع از قیمت اجرای صاعقه گیر و تجهیزات صاعقه گیر با مشاوران ما در ارتباط باشید )

حفاظت در برابر امواج الکترو مغناطیسی حاصل از صاعقه:
مقدمه
برخورد آذرخش و جریان ناشی از القاء آن بر روی هادی مانند کابل های الکتریکی ( کابل مفتولی، کابل افشان )، کابل های مخابراتی و ...
تولید اضافه ولتاژ های ناپایدار می کند.

مشخصه این اضافه ولتاژ عبارت است از :

• زمان کوتاه
• افزایش سریع دامنه

اضافه ولتاژ ها به دو دسته تقسیم می شوند:

1. اضافه ولتاژ های گذرا
2. اضافه ولتاژ های ماندگار

در ادامه مطلب به توضیح کلی سیستم صاعقه گیر می پردازیم.

شرکت بتانیرو مشاور، طراحی، تامین کننده و اجرای صاعقه گیر، چاه ارت، اعلام حریق، همبندی سیستم ارت

تفاوت مواد کاهنده با بنتونیت ( چاه ارت )
یکی از بخش های قابل توجه در سیستم ارتینگ ( چاه ارت - سیستم ارت ) استفاده از این مواد بابت کاهش مقاومت زمیین است .

در گذشته از موادی مانند ذغال، نمک و بنتونیت استفاده میشد.

در ادامه مطلب به تفاوت مواد کاهنده با بنتونیت ( چاه ارت ) می پردازیم:

لازم است اتصال صاعقه‌گير و هادي پايين‌ رو آن به بدنه ساختمان جلوگيري شود و بهتر است هادي‌هاي پايين‌رو در گوشه‌هاي ساختمان و به صورت روي كار از بالا به سمت پايين ساختمان هدايت شود.
اجراي هادي يا هاديهاي پايين‌رو از درون داكتهاي داخل ساختمان مجاز مي‌باشد

- از داكت مخصوص هادي پايين‌رو براي هيچ سيستم ديگري بجز صاعقه‌گير نبايد استفاده نمود.

- هادي صاعقه گیر بايستي از ابتدا تا انتها يكپارچه باشند و استفاده از هيچ مفصل يا اتصالي مجاز نمي‌باشد.

- باتوجه به اينکه دسترس بودن هادی پايين رو برای افراد عادی می تواند خطرآفرين باشد استفاده از هادی بدون روکش در اين موارد مجازنبوده و توصيه می شود از هادی با روکش فشار ضعيف 1000 ولت استفاده گردد.

- هادي صاعقه گیر بايستي فقط به شمارنده صاعقه و سپس به شين اصلي ارت (نقطه اندازه گيري چاه ارت) ساختمان متصل شود و به غير از آن هيچ نقطه اتصال ديگري به شبكه ارت يا اجزاء فلزي ساختمان نداشته باشد.

- مقطع هادي پايين‌رو براساس استانداردهای متداول حداقل 35 ميليمتر مربع است।

عیوب مربوطه به عدم هم بندی Equipotential Bounding Defects

در هنگام برخورد مستقیم صاعقه، عدم وجود اتصالات و هم بندی صحیح می تواند باعث ایجاد جرقه ی شدید و در نتیجه ایجاد جریان مخرب بین دو وسیله گردد. بنابراین باید از هم بندی اجزای صاعقه گیر و عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل نمود. به همین خاطر در یک سیستم برق گیر، تمامی اجزاء و تجهیزات جانبی شامل شبکه ی مخابرات، IT و ... به وسیله ی یک هم بندی اضافه، به صاعقه گیر وصل می شوند.

ابتدا تمامی تجهیزات یک ساختمان به وسیله ی هم بندی و سیستم حفاظت در مقابل ضربهSUREGE ARRESTER به یک شبکه ی ارت داخلی وصل و درانتهای شبکه به وسیله قسمت هم پتانسیل کننده به شبکه ی صاعقه گیر وصل می گردند.

یك برقگیر خوب باید دارای مشخصات ذیل باشد :

پس از حذف عبور اضافه ولتاژ بتواند به شرایط مدار (حالت كار عادی) برگرد

توانایی دفع یا ذخیره انرژی موج اضافه ولتاژ را بدون اینكه خود صدمه ببیند داشته باشد

در ولتاژ نامی شبكه، به منظور كاهش تلفات دارای امپدانس بینهایت باشد

در اضافه ولتاژ به منظور محدود سازی سطح ولتاژ دارای امپدانس كم باشد

ادامه مطلب